Ghosting Scan – Zjawisko wykorzystywania danych po śmierci osoby przez cyberprzestępców
W dobie internetu i mediów społecznościowych, nasze życie online staje się równie ważne jak to offline. Jednak obok korzyści, jakie niesie ze sobą cyfryzacja, pojawiają się również zagrożenia, z których jednym z najnowszych jest zjawisko znane jako „ghosting scan”. Oznacza ono wykorzystanie przez cyberoszustów danych osoby zmarłej, które pozostały w sieci, do popełnienia przestępstw lub wyłudzeń. Warto zatem zrozumieć, jak działa to zjawisko i jak się przed nim chronić.
Czym jest Ghosting Scan?
Ghosting scan to proces, w którym cyberprzestępcy zbierają informacje o zmarłych osobach, które nadal są dostępne w Internecie. Chociaż osoby te nie żyją, ich dane (takie jak profil na Facebooku, LinkedIn, zdjęcia, informacje o rodzinie, wydarzeniach życiowych) mogą być nadal dostępne w sieci. Te informacje mogą zostać wykorzystane przez przestępców do różnych celów, takich jak kradzież tożsamości, wyłudzenia finansowe, czy manipulacja danymi w celu oszustw.
Jak cyberoszuści wykorzystują dane zmarłych?
1. Kradzież tożsamości: Cyberoszuści mogą wykorzystać dane zmarłych osób do złożenia fałszywych wniosków o kredyty, pożyczki lub inne usługi finansowe. Informacje takie jak data urodzenia, imiona rodziców czy historia życia mogą zostać wykorzystane do podszywania się pod zmarłą osobę.
2. Fałszywe konta bankowe i wyłudzenia: Na podstawie publicznych informacji o zmarłych, oszuści mogą otworzyć fałszywe konta bankowe lub zaciągnąć kredyty. Często takie dane mogą służyć do przeprowadzenia oszustw finansowych.
3. Wykorzystywanie zdjęć i danych osobowych: Cyberprzestępcy mogą używać zdjęć, nazwisk i innych danych do tworzenia fałszywych profili, aby oszukiwać bliskich zmarłych, wykorzystywać ich zdjęcia w kampaniach phishingowych.
4. Zastosowanie w manipulacjach i oszustwach internetowych: Zgon osób publicznych czy celebrytów także może stać się pretekstem do tworzenia fałszywych historii, które manipulują emocjami innych osób, by je oszukać.
Jakie kroki należy podjąć, aby się chronić?
1. Zarządzanie kontami po śmierci: Należy zadbać o odpowiednie zarządzanie profilami na portalach społecznościowych po śmierci osoby. Wiele platform, takich jak Facebook, oferuje opcję ustawienia konta jako „pamiątkowe”, co ogranicza dostęp do danych. Użytkownicy mogą również wybrać opcję usunięcia swojego konta.
2. Ochrona danych osobowych: Regularne przeglądanie ustawień prywatności na profilach społecznościowych oraz ograniczanie dostępnych informacji w sieci jest podstawą profilaktyki. Należy pamiętać, by nie zamieszczać w Internecie informacji, które mogą zostać wykorzystane w procesie tożsamościowym (np. numery identyfikacyjne, pełne daty urodzenia).
3. Sprawdzanie informacji po śmierci bliskich: Bliscy zmarłych powinni monitorować aktywność online zmarłej osoby. Jeśli jakiekolwiek podejrzane działania zostaną zauważone (np. nagłe pożyczki, zmiany w ustawieniach konta), należy natychmiast skontaktować się z odpowiednimi służbami.
4. Zgłoszenie przypadków oszustw: W przypadku zauważenia, że dane zmarłej osoby zostały wykorzystane do popełnienia przestępstwa, należy zgłosić to na policję. Warto także powiadomić odpowiednie instytucje, takie jak banki czy agencje kredytowe, aby zablokować wszelkie podejrzane działania.
Zjawisko „ghosting scan” to jedno z nowych zagrożeń związanych z obecnością osób w sieci po ich śmierci. Cyberoszuści mogą wykorzystać pozostawione w Internecie informacje do popełniania przestępstw, takich jak kradzież tożsamości, oszustwa finansowe czy manipulacje danymi. Dlatego ważne jest, aby zarówno żyjący użytkownicy internetu, jak i rodziny zmarłych, byli świadomi tego zagrożenia i podejmowali odpowiednie środki ochrony. Regularne przeglądanie ustawień prywatności, zarządzanie kontami po śmierci oraz zgłaszanie podejrzanych aktywności to kluczowe kroki w minimalizowaniu ryzyka.
mł. asp. Weronika Wujek