Szkolenie z problematyki przeciwdziałania przemocy domowej
W ramach lokalnego doskonalenia zawodowego w dniu 22 i 24 stycznia 2025 r. koordynator procedury „Niebieskie Karty” nadkom. Justyna Stanik-Rybak wraz z mł. asp. Krzysztofem Dukała z Wydziału Prewencji KWP zs. w Radomiu przeprowadzili szkolenie dla 100 policjantów Oddziału Prewencji Policji w Radomiu z problematyki przeciwdziałania przemocy domowej, w tym w zakresie wydawania nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu, wykorzystywania algorytmów oraz kwestionariuszy szacowania ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego.
Podczas szkolenia przypomniano o prawie wydania nakazu i zakazu przysługującym policjantom od dnia 20 listopada 2020 r, czyli od dnia wejścia w życie przepisów ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 956), a także o przepisach ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 289), obowiązujących od dnia 15 sierpnia 2023 r. i rozszerzających katalog „środków izolacyjnych” obok prawa wydania nakazu i zakazu, również prawo wydania:
• zakazu zbliżania,
• zakazu kontaktowania,
• zakazu wstępu.
W przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego policjant ma prawo zatrzymać osobę stosującą przemoc domową, na podstawie art. 15a ustawy o Policji.
Za bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego należy uznać sytuację już istniejącą, która w sposób oczywisty i realny, a przy tym nieunikniony i w najbliższym czasie zagraża życiu lub zdrowiu osoby doznającej przemocy domowej, bez konieczności podejmowania dalszych działań przez osobę stosującą przemoc domową.
Natomiast wobec osoby, która swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej, stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby doznającej tej przemocy, policjant ma prawo wydania nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu.
Za zagrożenie dla życia lub zdrowia należy uznać sytuację, w której zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby doznającej przemocy domowej istnieje, zaś realizacja niebezpieczeństwa jego wystąpienia zależy od ewentualnych dalszych działań osoby stosującej przemoc domową.
Wypełnienie kwestionariusza szacowania ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego w celu stwierdzenia zasadności zatrzymania osoby stosującej przemoc domową oraz wydania wobec niej nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu jest czynnością obligatoryjną (druk Mp – 124 lub Mp – 125).
Kwestionariusza szacowania ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia nie sporządza się tylko w sytuacji, gdy nakaz i zakaz, zakaz zbliżania, zakaz kontaktowania lub zakaz wstępu wydawane są bezpośrednio po zwolnieniu osoby uprzednio zatrzymanej na podstawie art. 15a ustawy o Policji, a ocena ryzyka została dokonana przed stwierdzeniem zasadności zatrzymania osoby (wydanie nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu bezpośrednio po zwolnieniu osoby zatrzymanej, stanowi kontynuację odizolowania osoby stosującej przemoc domową od osoby jej doznającej).
Odizolowanie osoby stosującej przemoc domową od osoby jej doznającej powinno nastąpić w przypadku wystąpienia:
a) przynajmniej 1 czynnika ryzyka z zakresu pytań 1 – 7, widniejących na druku Mp – 124,
b) przynajmniej 1 czynnika ryzyka z zakresu pytań 1 – 5, widniejących na druku Mp – 125,
c) co najmniej 4 czynników ryzyka z pozostałej grupy pytań, widniejących na obu kwestionariuszach szacowania ryzyka.
Obligatoryjnie należy przesłuchać w charakterze świadka osobę zgłaszającą przemoc domową na okoliczności wskazane w zgłoszeniu, o ile to możliwe, na miejscu zdarzenia (druk Mp – 129).
Nakaz i zakaz, zakaz zbliżania, zakaz kontaktowania lub zakaz wstępu należy wydać odrębnie dla każdej osoby stosującej przemoc domową stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby doznającej przemocy domowej.
Jeśli osoba stosująca przemoc domową nie zamieszkuje wspólnie z osobą doznającą tej przemocy, nakazu i zakazu nie wydaje się. Policjant ma jednak prawo wydać zakaz zbliżania, zakaz kontaktowania lub zakaz wstępu.
Zakazu wstępu nie wydaje się, gdy osoba stosująca przemoc domową pobiera naukę lub jest zatrudniona w miejscach, do których uczęszcza lub w których pracuje osoba doznająca przemocy. Policjant ma nadal prawo wydać nakaz i zakaz, zakaz zbliżania lub zakaz kontaktowania.
Nakaz i zakaz, zakaz zbliżania, zakaz kontaktowania lub zakaz wstępu należy wydać nawet w sytuacji, gdy osoby nie pozostają już w związku małżeńskim,
w przeszłości pozostawały we wspólnym pożyciu, w przeszłości pozostawały w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej. (Dla wydania nakazu i zakazu dodatkowo wymagany jest element wspólnego zamieszkiwania byłych małżonków, partnerów, itp.)
Konsekwencją zatrzymania osoby stosującej przemoc domową na podstawie art. 15a ustawy o Policji, powinno być wydanie – bezpośrednio po zwolnieniu osoby zatrzymanej – nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu.
Nakaz i zakaz, zakaz zbliżania, zakaz kontaktowania lub zakaz wstępu traci moc przed upływem 14 dni, tylko w sytuacji, gdy wobec osoby stosującej przemoc domową zastosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.
Zastosowanie w postępowaniu przygotowawczym środków zapobiegawczych (innych niż tymczasowe aresztowanie), nie stanowi podstawy do odstąpienia od wydania nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu.
Jeśli doszło do zatrzymania osoby stosującej przemoc domową, wydania wobec niej nakazu i zakazu, zakazu zbliżania, zakazu kontaktowania lub zakazu wstępu, należy wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”.
W najbliższym czasie planowane są kolejne szkolenia dla funkcjonariuszy OPP w Radomiu.
Opr. Wydział Prewencji KWP zs. w Radomiu/JSR