Nakaz natychmiastowego opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy w rodzinie
W dniu 29 maja 2020 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał ustawę z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postepowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 29 maja br., poz. 956), która zakłada m. in. zmiany w przepisach ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Wprowadza ona instrumenty prawne, pozwalające na szybkie izolowanie osoby stosującej przemoc od osoby dotkniętej przemocą. Policja uzyska nowe uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Wprowadzane zmiany dotyczą nadania Policji oraz Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową) uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Nakaz lub zakaz mogą być wydane podczas interwencji podjętej przez funkcjonariuszy lub żołnierzy albo w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie. Ustawa określa również kryteria, które policjanci lub żołnierze mają uwzględniać przy ocenie istnienia przesłanek do wydania nakazu lub zakazu. Nakaz lub zakaz mogą być wydane łącznie, nawet w przypadku nieobecności we wspólnie zajmowanym mieszkaniu osoby stosującej przemoc rodzinie. Są przy tym natychmiast wykonalne i wskazują m.in. obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc będzie obowiązana zachować.
Obowiązany do przestrzegania nakazu lub zakazu będzie musiał opuścić wspólnie zajmowane mieszkanie i jego bezpośrednie otoczenie, pozostawiając klucze w tym mieszkaniu. Będzie mógł zabrać rzeczy osobistego użytku. Osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie także obowiązana do przekazania Policji bądź Żandarmerii Wojskowej informacji o miejscu pobytu oraz, w miarę możliwości, numeru telefonu. Osoba, w stosunku do której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie mogła zaskarżyć decyzję Policji lub Żandarmerii Wojskowej do sądu (termin 3 dni).
Ponieważ nakaz lub zakaz tracą moc po upływie 14 dni od ich wydania, omawiana nowelizacja wprowadza w Kodeksie postępowania cywilnego regulacje udzielenia przez sąd zabezpieczenia w sprawie o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Zmiana Kodeksu postępowania cywilnego polega także na dodaniu odrębnych przepisów normujących postępowanie w sprawach o zobowiązane osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Przepisy te mają uprościć i przyspieszyć rozpoznawanie spraw.
Nowelizacja wprowadza również nowy typ wykroczenia za niezastosowanie się do nakazu lub zakazu wydanego przez Żandarmerię Wojskową lub Policję bądź przez sąd. Nowe uprawnienia wchodzą w życie z dniem 30 listopada 2020 roku.
Wydział Prewencji KWP zs. w Radomiu