Naturalna - nie zawsze legalna
W okresie przedświątecznym następuje wzmożona sprzedaż choinek naturalnych, które jako jeden z symboli Świąt Bożego Narodzenia w naszym kraju cieszą się szczególną popularnością wśród społeczeństwa. Wskazać jednak należy, że nie zawsze sprzedawcy drzewek oferują klientom choinki pochodzące z legalnego źródła. Wypada zatem przedstawić najistotniejsze regulacje prawne obowiązujące w tym zakresie.
Poruszając kwestie związane z pozyskiwaniem choinek, z wyłączeniem sytuacji związanych z ich legalną wycinką i dystrybucją – wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 120 § 1 Kodeksu wykroczeń odpowiedzialności karnej podlega ten, kto w celu przywłaszczenia dopuszcza się wyrębu drzewa w lesie albo kradnie lub przywłaszcza sobie z lasu drzewo wyrąbane lub powalone, jeżeli wartość drzewa nie przekracza kwoty 500 zł. Sąd ma wówczas możliwość zastosowania wobec obwinionego kary aresztu do 30 dni, kary ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo kary grzywny do 5000 zł. Jeśli natomiast wartość drzewa przekroczy kwotę 500 złotych, sprawca czynu będzie podlegał odpowiedzialności karnej za przestępstwo stypizowane w art. 290 Kodeksu karnego, zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Dodatkowo przepisy stanowią, iż popełnienie wskazanego powyżej wykroczenia (art. 120 § 1 kw), obliguje do orzeczenia nawiązki, a ponadto, jeżeli ukradzione lub przywłaszczone drzewo nie zostało odebrane, orzeka się obowiązek zapłaty jego równowartości. Tym samym, w przypadku naruszenia ww. przepisu nie jest możliwe zastosowanie postępowania mandatowego na ogólnych zasadach, a jedynie – w oparciu o przepis art. 54 kpw – skierowanie wniosku o ukaranie do sądu.
Podkreślić należy także, że zakup choinki pochodzącej z kradzieży lub przywłaszczenia, w zależności od wartości tego mienia, może stanowić podstawę do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności za tzw. paserstwo, odpowiednio unormowane w art. 122 kw lub art. 291 kk.
Ponadto, zgodnie z treścią art. 148 kw kto dokonuje w nienależącym do niego lesie wyrębu gałęzi, korzeni lub krzewów, niszczy je lub uszkadza albo karczuje pniaki lub/oraz kto zabiera z nienależącego do niego lasu wyrąbane gałęzie, korzenie lub krzewy albo wykarczowane pniaki, podlega karze grzywny. W razie popełnienia wskazanego wykroczenia można orzec nawiązkę do wysokości 500 złotych. Przedmiotowe wykroczenie odnosi się m.in. do tzw. stroiszu, czyli gałązek np. jodły, świerku. Za powyższe wykroczenie możliwe jest zastosowanie pouczenia, zwrócenia uwagi, ostrzeżenia lub zastosowania innych środków oddziaływania wychowawczego, a także nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo skierowanie wniosku o ukaranie do sądu. Należy jednak zauważyć, że w przypadku nabywania gałęzi, korzeni, krzewów lub pniaków, jeżeli kupujący wie o tym, że pochodzą one z ww. wykroczenia (art. 148 kw) lub pomaga w ich zbyciu albo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przyjmuje je lub pomaga w ich ukryciu podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Nie zawsze oferowane do sprzedaży choinki będą pochodziły z lasu, bowiem sprawcy czynów zabronionych mogą nielegalnie pozyskiwać drzewka z różnych źródeł, np. w wyniku kradzieży z prywatnych choinkowych plantacji. Konsekwencją kradzieży drzewa poza lasem - zależności od jego wartości - może być poniesienie odpowiedzialności za wykroczenie (art. 119 kw) lub przestępstwo (art. 278 kk).
W praktyce zdarzyć się może również tak, że sprzedający będzie oferował nabywcy drzewko pochodzące z jego nieruchomości. Tu należy mieć na względzie fakt, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego, m.in. przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta (art. 83 i 83a).
Podkreślić należy, że zdecydowana większość nadleśnictw na terenie poszczególnych powiatów wskazuje miejsca sprzedaży choinek z Lasów Państwowych, pozyskiwanych z plantacji choinkowych lub wykonanych przerzedzeń (cięć) pielęgnacyjnych, gdzie legalnie można nabyć świąteczne drzewka.
W tym miejscu warto odnieść się również do kwestii transportu choinek, bowiem zazwyczaj są to przedmioty o dużych gabarytach. Sposób umieszczania ładunku na pojeździe został uregulowany w art. 61 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym.
źródło: WP KWP zs. w Radomiu