Międzynarodowy Tydzień Mediacji
Od 13 do 17 października trwa Międzynarodowy Tydzień Mediacji, natomiast Międzynarodowy Dzień Mediacji przypada na dzień 16 października. Akcja ma uświadomić społeczeństwo, że wiele spraw i nieporozumień można rozwiązać poza murami Sądu. Ogólnopolska inicjatywa ma na celu upowszechnianie idei mediacji, jako narzędzia rozwiązywania sporów na gruncie karnym. Do działań zaangażowali się również bieruńscy policjanci.
Koncepcja obchodów opiera się - wzorem latach ubiegłych - na włączeniu lokalnych środowisk do działań prowadzonych przez prezesów sądów, koordynatorów do spraw mediacji oraz sędziów, a także współpracy pomiędzy ośrodkami mediacyjnymi a wymiarem sprawiedliwości. W dniach 13-17 października trwa „Tydzień Mediacji", a 16 października obchodzony będzie Międzynarodowy Dzień Mediacji.
Mediacja, to próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale neutralnego i bezstronnego mediatora. Wspiera on przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia. Każdy z obywateli ma do niej prawo. W większości krajów na świecie jest ona powszechnie uznawaną i stosowaną metodą rozwiązywania sporów.
Międzynarodowy Tydzień i Dzień Mediacji jest inicjatywą cykliczną, organizowaną przez środowiska prawnicze co roku. Organizatorzy chcą w ten sposób uświadomić stronom uczestniczącym w sporze, że mają prawo do mediacji zanim jeszcze sprawę przejmie sąd i w konsekwencji podejmie arbitralną decyzję. A, jak podkreślają prawnicy, rozstrzygnięcie konfliktu poprzez mediację, czyli bezpośrednio przez zwaśnione strony, zawsze jest lepsze od wyroku sądu, ponieważ jest kompromisem, do którego doszli sami zainteresowani.
Najważniejsze korzyści mediacji to:
- Oszczędność czasu – Mediacja zwykle trwa krócej niż postępowanie sądowe.
- Poprawa relacji między stronami – Mediacja sprzyja dialogowi, często pozwala odbudować lub poprawić wzajemne relacje, co jest szczególnie ważne w sprawach rodzinnych oraz gospodarczych.
- Mniejszy stres - Mediacja pozwala rozwiązać spór w spokojniejszej, mniej stresującej atmosferze niż tradycyjny proces sądowy.
Rodzaje mediacji w Polsce:
- Mediacja sądowa – sąd wyznacza mediatora z listy stałych mediatorów sądowych. Mediator sam kontaktuje się ze stronami, zapraszając je na spotkanie. Mediacja sądowa charakteryzuje się tym, że ma ustawowo ustalony termin oraz koszty.
- Mediacja pozasądowa – mediatora wybierają strony, zgłaszając się do niego razem lub jedna ze stron zgłasza się do mediatora i prosi o kontakt w swoim imieniu z drugą stroną. Mediator kontaktuje się z drugą stroną konfliktu i przekazuje propozycję rozpoczęcia mediacji. Strony ustalają termin spotkania, a mediator proponuje neutralne dla wszystkich miejsce przeprowadzenia mediacji. Koszty mediacji pozasądowej określa umowa mediatora ze stronami.
Najważniejsze cechy mediacji:
- Dobrowolność – uczestnictwo jest dobrowolne, strony mogą zrezygnować z mediacji w dowolnym momencie.
- Poufność - Postępowanie mediacyjne jest niejawne – chroni prywatność stron.
- Neutralność i bezstronność mediatora – Mediator nie faworyzuje żadnej ze stron. Nie ocenia, nie doradza i nie sugeruje gotowych rozwiązań.
- Elastyczność – strony same decydują o warunkach i zakresie porozumienia.
Ugoda zawarta przez strony przed mediatorem wymaga zatwierdzenia przez sąd, by mogła uzyskać moc prawną ugody sądowej, tzn. by mogła wywoływać takie same skutki, jak w przypadku, gdyby strony zawarły ugodę przed sądem.
Jakie sprawy można mediować?
Mediacja jest możliwa w sporach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, m.in. w sporach gospodarczych, cywilnych, pracowniczych, a także w wybranych sprawach rodzinnych takich jak sprawy o alimenty i dot. opieki nad dzieckiem.
Nie obejmuje natomiast rozwiązania małżeństwa, ustalenia pochodzenia dziecka czy kwestii nadania opieki, zwłaszcza gdy pojawiają się przypadki przemocy, uzależnień lub chorób psychicznych.
Sytuacje wykluczające mediację to m.in.:
- brak zgody którejkolwiek ze stron, uzależnienie którejś ze stron,
- choroby psychiczne uniemożliwiające świadomy udział
Jak znaleźć mediatora?
Informacje o mediatorach można znaleźć na listach stałych mediatorów prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych oraz na stronach internetowych ośrodków mediacyjnych. Strony mogą również zwrócić się bezpośrednio do mediatorów wybranych spośród profesjonalistów działających na rynku.
Tydzień Mediacji, przypadający w tym roku w dniach 13-17 października, to doskonała okazja, aby poznać bliżej zalety mediacji i odkryć, jak dzięki niej można rozwiązywać spory szybciej, skuteczniej i z poszanowaniem obustronnych interesów.
Dodatkowych informacji na temat mediacji oraz obchodów Międzynarodowego Dnia i Tygodnia Mediacji znaleźć można na stronie Ministerstwa Sprawidliwości.