Oddali hołd ofiarom zbrodni katyńskiej
Wczoraj obchodziliśmy osiemdziesiątą pierwszą rocznicę zbrodni katyńskiej. Komendant Powiatowy Policji w Sochaczewie insp. Michał Safjański wraz z naczelnikami wydziałów oddali hołd ofiarom zbrodni katyńskiej, którzy walczyli o niepodległą Polskę i zapłacili za to najwyższą cenę.
I tylko pamięć została
Po tej katyńskiej nocy...
Pamięć nie dała się zgładzić,
Nie chciała ulec przemocy
I woła o sprawiedliwość
I prawdę po świecie niesie –
Prawdę o jeńców tysiącach
Zgładzonych w katyńskim lesie
Marian Hemar, Katyń
Osiemdziesiąt jeden lat temu, siła kierownicza ZSRR twierdziła, że polscy jeńcy wojenni są zdeklarowanymi i nie rokującymi poprawy wrogami władzy sowieckiej. Zaczęto likwidować obozy w których wymordowano blisko 22 tysiące polskich obywateli. Zdecydowaną większość ofiar stanowili oficerowie Wojska Polskiego, funkcjonariusze Korpusu Ochrony Pogranicza, Policji Państwowej, Straży Granicznej i Służby Więziennej. W kaźniach życie straciło ponad 6 tysięcy policjantów II RP.
Mundurowi ginęli od strzału w tył głowy, bez względu na stopień, stanowisko czy pełnioną funkcję. Przez wiele lat prawda o zbrodni katyńskiej popełnionej przez NKWD była fałszowana i nikt nie mówił głośno o tym, co wydarzyło się w 1940 roku. Dopiero w 1989 roku wszyscy usłyszeli o masowych mogiłach ze szczątkami zamordowanych jeńców wojennych.
Wczoraj Komendant Powiatowy Policji w Sochaczewie insp. Michał Safjański wraz z naczelnikami wydziału prewencji, ruchu drogowego i kryminalnego zapalili znicze i złożyli kwiaty przed Pomnikiem Pamięci w Trojanowie, gdzie znajduje się urna z prochami poległych funkcjonariuszy, którą sprowadzono do Sochaczewa w 2006 roku.
Następnie insp. Michał Safjański wraz z naczelnikami oddali hołd i zapalili znicze przy tablicy upamiętniającej przedwojennych policjantów związanych ziemią sochaczewską, bestialsko zamordowanych w katowni twierdzy Twer. W październiku 2019 roku na frontonie Komendy Powiatowej Policji w Sochaczewie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą sochaczewskim przedwojennym policjantom zamordowanym z zimną krwią w 1940 roku w Twerze:
komisarzowi Wacławowi Kruziewiczowi,
komisarzowi Józefowi Ekiertowi
komisarzowi Wiktorowi Hugo Sauterowi
podkomisarzowi Ignacemu Janowi Piotrowi Mińskiemu
aspirantowi Edwardowi Kosiewiczowi
starszemu przodownikowi Aleksandrowi Borkowskiemu
starszemu przodownikowi Janowi Gałązce
starszemu przodownikowi Stefanowi Skibie
przodownikowi Ignacemu Marasze
przodownikowi Tadeuszowi Hieronimowi Kamińskiemu
przodownikowi Janowi Czesławowi Farjaszewskiemu
starszemu posterunkowemu Stefanowi Pawlickiemu
starszemu posterunkowemu Henrykowi Bekkerowi
starszemu posterunkowemu Stanisławowi Siejce
starszemu posterunkowemu Stanisławowi Sławińskiemu
starszemu posterunkowemu Janowi Chylińskiemu
starszemu posterunkowemu Józefowi Pachniewskiemu
posterunkowemu Stefanowi Skrzypczyńskiemu
posterunkowemu Janowi Ciężarkowi
posterunkowemu Władysławowi Kamińskiemu
posterunkowemu Jarosławowi Idzikowskiemu
a także przodownikowi Janowi Kraszewskiemu, który po wydostaniu się w z obozu jenieckiego, walczył w 2. Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i jest pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Casamassima we Włoszech.
W związku z obchodami Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, chcieliśmy przybliżyć sylwetkę przedwojennego Komendanta Powiatowego Policji Państwowej w Sochaczewie z lat 1927 - 1931, kom. Wacława Kruziewicza.
Wacław Kruziewicz, s. Jana, urodził się 12 września 1884 roku w Kłocku. Odbył jako szeregowy służbę wojskową w armii rosyjskiej. Od 14 września 1916 roku do 11 czerwca 1918 roku należał do Polskiej Organizacji Wojskowej w Rypinie. Za pracę niepodległościową w tej organizacji, w lipcu 1917 roku został aresztowany i osadzony w niemieckim więzieniu, skąd został zwolniony po dwóch miesiącach. W listopadzie 1918 roku działał w tworzącej się na terenie Rypina służbie bezpieczeństwa jako zastępca komendanta.
W Policji Państwowej służył od 1919 roku. Początkowo w powiecie rypińskim, gdzie pełnił obowiązki Zastępcy Komendanta Powiatowego PP w Rypinie. Dnia 1 listopada 1919 roku został przeniesiony na stanowisko pełniącego obowiązki Zastępcy Komendanta Powiatowego PP w powiecie rawskim. Następnie z dniem 1 marca 1920 roku został mianowany Zastępcą Komendanta Powiatowego PP w Lipnie. Co najmniej od 16 kwietnia 1923 roku zajmował stanowisko Komendanta PP powiatu lipnowskiego. Wacław Kruziewicz z dniem 22 sierpnia 1923 roku został delegowany do dyspozycji Komendy Głównej PP. 28 września 1923 roku wrócił z delegacji z kresów, gdzie został delegowany będąc w dyspozycji Komendy Głównej PP. W kwietniu 1924 roku z polecenia Komendy Głównej Policji Państwowej został delegowany do Komendy Powiatowej Policji powiatu radzymińskiego. Ukończył Główną Szkołę PP w Warszawie. W dniu 30 lipca 1925 roku został powołany na stanowisko Komendanta Powiatowego PP w Lipnie.
Dnia 22 lipca 1927 roku został przeniesiony na stanowisko Komendanta Powiatowego Policji Państwowej w Sochaczewie w województwie warszawskim, a trzy lata później został awansowany do stopnia komisarza PP. W czasie służby w Sochaczewie należał do Związku Rezerwistów i Byłych Wojskowych. Ponadto w tym czasie wyróżnił się ofiarną pracą i zaangażowaniem jako skarbnik i członek Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Sochaczewie, gdzie dzięki jego staraniom dach remizy został pokryty blachą, a jednostka otrzymała nową wspinalnię. Był również pomysłodawcą i największym orędownikiem wybudowania w Sochaczewie pierwszego w Polsce Domu Dziecka Stowarzyszenia Rodzina Policyjna dla sierot po zmarłych i poległych na służbie policjantach. W inicjatywę tę był bardzo mocno zaangażowany, zarówno służbowo, jak i społecznie, pozyskując środki gwarantujące realizację tej inwestycji. Budowę domu udało się ukończyć w 1937 roku. W samej Komendzie Powiatowej PP w Sochaczewie służył co najmniej do końca 28 września 1931 roku.
Następnie był Komendantem Powiatowym PP w Turku w województwie łódzkim. Dokładnie 5 sierpnia 1936 roku został przeniesiony na stanowisko Komendanta Powiatowego PP w Łasku. W dniu 3 lutego 1939 roku mianowano go Komendantem Powiatowym PP w Sokołowie, gdzie służył do września 1939 roku. W trakcie służby został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości i Odznaką pamiątkową więźniów ideowych z lat 1914-1921. Po wybuchu Il wojny światowej został wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną i osadzony w obozie jenieckim w Ostaszkowie. Zginął wiosną 1940 roku w Kalininie. Pośmiertnie, w dniu 5 listopada 2007 roku został awansowany przez Prezydenta RP do stopnia nadkomisarza PP.
mł. asp. Agnieszka Dzik
Źródło: J. Pawłowski, P. Zawada, Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego, Toruń 2020 , s. 316-317
