Wniosek o sprawdzenie kwalifikacji kierowcy lub badania lekarskie - tajną bronią policjantów drogówki
W niektórych przypadkach ukaranie kierującego mandatem karnym lub nawet wnioskiem do sądu nie są wystarczającą metodą walki z „piratami drogowymi”. Sposobem na wykluczenie niepokornych kierowców lub tych, których stan zdrowia powoduje zagrożenie na drogach jest skierowanie ich na sprawdzenie kwalifikacji lub badania lekarskie.
Policjanci ruchu drogowego często w trakcie swojej służby zmagają się z przypadkami trudnych interwencji, w których ukaranie mandatem karnym lub wystosowanie wniosku do sądu jest karą niewystarczającą i niewspółmierną dla popełnionego wykroczenia. Nadal na polskich drogach królują „piraci drogowi’, którzy nic sobie nie robią z zagrożenia, które stwarzają dla innych uczestników ruchu drogowego. Nagminne przekraczanie dozwolonej prędkości, niestosowanie się do znaków i sygnalizacji świetlnej, agresywne zachowania na drodze oraz wykroczenia przeciwko niechronionym uczestnikom ruchu drogowego m.in. wyprzedzanie, omijanie bezpośrednio przed, lub na przejściu dla pieszych, nie ustąpienie pierwszeństwa pieszym na przejściu to tylko kilka wykroczeń drogowych, których dopuszczają się kierowcy. Pomimo zaostrzenia przepisów ruchu drogowego, podniesienia kar oraz ilości punktów karnych za popełnione wykroczenia, a także stosowanie warunków recydywy do niektórych nadal nie przemawiają stosowane restrykcje.
Jednak policjanci ruchu drogowego dysponują dodatkowym narzędziem walki z takimi przypadkami, a mowa jest o możliwości skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w przypadkach, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia, co do kwalifikacji kierowcy. Natomiast w sytuacjach, gdy policjanci mają uzasadnione zastrzeżenia, co do stanu zdrowia kierującego mogą skierować go na badania lekarskie lub psychologiczne.
W 2022 roku policjanci radomskiej drogówki wystosowali 20 wniosków o badania lekarskie kontrolowanych kierowców, 3 wnioski o sprawdzenie kwalifikacji, a także 68 wniosków o badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu każdorazowo w przypadkach spowodowania przez kierującego wypadku jeżeli jego następstwem była śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu. Najczęstszymi przypadkamiw których mundurowi podjęli decyzje o skierowaniu na badania lekarskie były zdarzenia drogowe do których powstania przyczynił się stan zdrowia. Zdarzały się przypadki, gdy kierujący mając świadomość, że chorują na bardzo poważne schorzenia np. epilepsję, stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów lub bardzo ciężką odmianę cukrzycy jednak decydują się, aby wsiadać za kółko nie biorąc pod uwagę zagrożenia jakie mogą stworzyć, gdy ich percepcja wzrokowa, słuchowa i zdolności motoryczne zostaną ograniczone przez posiadaną chorobę. Także w sytuacjach, gdy to wiek kierowcy ogranicza jego umiejętności kierowania pojazdami w zakresie ocenienia odległości, sytuacji występujących na drodze, oceny możliwych do powstania zagrożeń bezpieczeństwa, a także refleks i szybkość reakcji są już zbyt małe, aby bezpiecznie poruszać się po drogach policjanci drogówki mają możliwość sprawdzenia poprzez badania lekarskie czy dana osoba może nadal kierować pojazdami. Niestety w mentalności polskich kierowców nadal ciężko doszukać się obywatelskiej odpowiedzialności za bezpieczeństwo na drogach i samodzielnej decyzji o odłożeniu „prawka” na półkę i rezygnacji z kierowania pojazdami w sytuacjach, gdy stan zdrowia lub wiek już na to nie pozwala.
Kolejną grupą stwarzającą ogromne zagrożenie na drogach są tzw. „piraci drogowi”. W momencie gdy policjanci wyeliminują z ruchu jednego, następni wyrastają jak „grzyby po deszczu”. Jednak nie poddajemy się i wciąż dążymy nie tylko do karania za wspomniane patologie drogowe, ale także edukujemy prowadząc działania profilaktyczne, w których staramy się uświadamiać zagrożenia płynące z niewłaściwego zachowania na drodze wszystkim uczestnikom ruchu drogowego od tego najmłodszego do najstarszego. Pomimo różnego rodzaju prowadzonych przez Policje kampanii informacyjnych, społecznych, a także działań skierowanych na poszczególne wykroczenia niestety nie zawsze informacje trafiają do odbiorców w oczekiwany sposób. Radomscy policjanci na bieżąco kierują wnioski o sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami kontrolowanych kierowców . Za każdym razem są to osoby posiadające bogatą kartotekę drogową, opiewającą w różnego rodzaju wykroczenia godzące w bezpieczeństwo na drogach. W 2023 roku wystosowano takich wniosków 2. Jednym z przykładów jest młody kierowca, który spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu, celowo wprowadzając pojazd w niekontrolowany poślizg wskutek czego utracił panowanie nad pojazdem i uderzył w infrastrukturę drogową, a także całkowicie uszkadzając uliczną latarnię, która przewróciła się na pas zieleni oraz chodnik. Całość zdarzenia nagrywały osoby, które znajdowały się przy jezdni oraz na wspomnianym chodniku. Kierowca uprawnienia posiadał od 4 miesięcy. Kolejnym przykładem braku odpowiedzialności na drodze jest kierowca, który zwrócił uwagę policjantów popełniając jedno z najwyżej punktowanych w kodeksie wykroczeń, czyli wyprzedzanie innego pojazdu na przejściu dla pieszych. W trakcie kontroli okazało się, że mężczyzna na swoim koncie na przestrzeni kilku lat popełnił aż 26 wykroczeń, w tym spowodował 6 zdarzeń drogowych. W trakcie kontroli ewidentnie nie posiadał podstawowej wiedzy na temat obowiązujących przepisów i lekceważył popełniane wykroczenia tłumacząc, że prawo jazdy ma od kilkudziesięciu lat. Niestety w tym przypadku długość posiadania uprawnień nie szła w parze z umiejętnościami, dlatego funkcjonariusze skierowali kierowcę na sprawdzenie jego kwalifikacji do kierowania pojazdami.
Mając na uwadze rosnącą ilość zdarzeń drogowych i nieodpowiednich zachowań na drodze policjanci nie zamierzają „zasiąść na laurach” i nadal w przypadkach adekwatnych będą korzystać z przysługujących im uprawnień i stosować wskazane narzędzia niestrudzenie walcząc o podniesienie stanu bezpieczeństwa na drogach eliminując z ruchu osoby, które być może nie powinny być kierowcami.
Autor: sierż. szt. Dorota Wiatr-Kurzawa/WRD KMP w Radomiu.